به گزارش ایکنا از قم، حجت‌الاسلام والمسلمین محسن مهاجرنیا،رئیس اندیشکده مطالعات انقلاب اسلامی طلوع مهر در سومین جلسه از سلسله نشست‌های «چالش‌های نوپدید و الزامات مواجهۀ فعال» در گام دوم انقلاب اسلامی و دویست و هشتاد و هفتمین نشست از سلسله کرسی‌های آزاداندیشی که به همت قرارگاه فرهنگی طلوع مهر، مجمع هماهنگی پیروان امام و رهبری استان قم، اندیشکده مطالعات انقلاب اسلامی و انجمن علمی قرآن و تحول علوم ایران در دانشگاه طلوع مهر برگزار شد، ضمن گرامیداشت یوم‌الله ۹ دی و سالگرد شهادت سردار سلیمانی، وی را مصداق بارز «مواجهه فعال» دانست و اظهار کرد: سردار سلیمانی فرمانده‌ای بود که فقط دفاع نمی‌کرد، بلکه در برابر هجوم دشمنانی همچون داعش که قصد نابودی تشیع را داشتند، با برنامه و فعالانه به دل میدان می‌رفت. منطق او این بود که فرمانده باید جلوتر از سرباز حرکت کند و بگوید «بیایید»، نه اینکه عقب بایستد و بگوید «برويد».

انواع مواجهه با چالش‌ها؛ از تسلیم تا تهاجم

رئیس اندیشکده مطالعات انقلاب اسلامی طلوع مهر با مرور مباحث جلسات گذشته، سه نوع مواجهه با چالش‌ها را برشمرد؛ مواجهه منفعلانه (سکوت و تسلیم) روشی که بسیاری از کشورها در برابر مشکلات جهانی اتخاذ می‌کنند، مواجهه تدافعی تلاش صرف برای حفظ وضع موجود و جلوگیری از نابودی و مواجهه فعال دفاع مؤثر همزمان با حمله به نقاط ضعف دشمن.

وی تأکید کرد: در مواجهه فعال، نباید منتظر ماند تا حادثه‌ای رخ دهد و سپس واکنش نشان داد. اگر در مسائلی مانند نوسانات ارزی یا چالش‌های اجتماعی، نظام نبض ماجرا را در دست نگیرد و روایت اول را ننویسد، دشمن صحنه را طراحی خواهد کرد و آنگاه اقدامات دولت، واکنشی و انفعالی تعبیر خواهد شد.

عضو هیئت مدیره انجمن علمی قرآن و تحول علوم ایران با استناد به تعبیر آیت‌الله جوادی آملی که فقیر را کسی می‌داند که ستون فقراتش شکسته است، افزود: اگر اقتصاد جامعه آسیب ببیند، مقاومت مردم در برابر فشارها در هم می‌شکند.

الگوی چهارمرحله‌ای تحول بر اساس قرآن

عضو هیئت‌مدیره انجمن علمی قرآن و تحول علوم ایران با تأکید بر ضرورت مواجهۀ فعال با چالش‌های نوپدید و هشدار نسبت به انفعال در برابر نقشه‌های دشمن، گفت: عبور مؤثر از این چالش‌ها و تغییر سرنوشت جوامع، بدون تحول درونی ممکن نیست. 

وی با استناد به آیه «إِنَّ اللَّهَ لَا يُغَيِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُوا مَا بِأَنْفُسِهِمْ» تصریح کرد: این تحول از اصلاح اندیشه آغاز می‌شود و با دگرگونی در اراده، باورها و عمل به ثمر می‌نشیند.

مهاجرنیا چهار مرحلۀ تحول را چنین تبیین کرد: تحول در اندیشه؛ اصلاح شیوۀ تفکر، پرهیز از گمان‌های نادرست و خودداری از پذیرش شتاب‌زده و بی‌تأمل اخبار، به‌ویژه در فضای مجازی. تحول در اراده؛ داشتن خواست و عزم راسخ برای تغییر، فراتر از صرف آگاهی و دانستن. تحول در باورها؛ بازنگری و اصلاح اعتقادات و دوری از فساد و دنیاپرستی. تحول در عمل؛ اقدام عملی و تحقق «عمل صالح» به‌عنوان مکمل ایمان.

وی افزود: امام خمینی(ره) زمانی موفق به انقلاب شدند که علاوه بر مقام علمی، وارد میدان عمل و قیام شد. برای حفظ انقلاب نیز نیازمند تداوم این چهار رکن هستیم.

مهاجرنیا با اشاره به آیه ۵ سوره قصص، اراده خداوند بر منت نهادن بر مستضعفان را یک «مداخله استراتژیک» خواند و گفت: خداوند می‌خواهد مستضعفان را از زیر بار چالش‌ها بیرون کشیده و آنان را «امام» و «وارث» زمین کند. امام شدن به این معناست که آنان رهبر و صحنه‌گردان تحولات شوند و پیش‌نویس واقعیت‌های خارجی را خودشان بنویسند.

وی بیان کرد: وراثت زمین تضمین دائمی نیست؛ همان‌گونه که قوم بنی‌اسرائیل پس از نجات از فرعون، به دلیل ناسپاسی و انحراف به سمت گوساله‌پرستی، دچار غضب الهی و سرگردانی شدند، ما نیز اگر ارثیه انقلاب اسلامی را حفظ نکنیم، تضمینی برای بقای حمایت الهی وجود ندارد.

این استاد حوزه و دانشگاه با تفسیر آیه ۶۰ سوره انفال «وَأَعِدُّوا لَهُم مَا استَطَعتُم مِن قُوَّةٍ» راهکار مواجهه فعال را آمادگی حداکثری در همه ابعاد دانست و تصریح کرد: دستور قرآن این است که آن‌قدر قوی شوید که دشمن بترسد و به لاک دفاعی برود. این آمادگی تنها نظامی نیست، بلکه شامل قدرت اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و سرمایه اجتماعی نیز می‌شود.

وی پرتاب همزمان سه ماهواره و موفقیت‌های منطقه‌ای را نمونه‌هایی از این اقتدار دانست و گفت: وقتی رهبر معظم انقلاب تصویرسازی امیدبخشی از آینده ارائه می‌دهند و بر نقاط قوت تأکید می‌کنند، این یک استراتژی برای حفظ روحیه و حرکت رو به جلو است، برخلاف دشمن که سعی در برجسته کردن ضعف‌ها دارد.

مدیریت بحران واقعی؛ حمله به علت‌ها نه معلول‌ها

مهاجرنیا سخنان خود، با انتقاد از رویکرد «مدیریت پس از وقوع بحران»، گفت: مواجهه فعال یعنی پیش از اینکه بحرانی (مثل سیل یا گرانی) رخ دهد، با شناسایی علت‌ها و عوامل اصلی، راه وقوع آن را ببندیم.

وی با استناد به آیات قرآن کریم (سوره نحل، آیه ۱۱۲) خاطرنشان کرد: امنیت و رفاه یک جامعه در گرو شکرگزاری عملی و پایبندی به اصول است. اگر در علت‌های بنیادین (ایمان و عمل صالح) دستکاری منفی صورت گیرد و جامعه دچار کفران نعمت شود، طبق سنت الهی، لباس گرسنگی و ناامنی بر آن جامعه پوشانده خواهد شد.

رئیس اندیشکده طلوع مهر در پایان تأکید کرد: نظام باید با تمام قوا، از جمله فرهنگ، سیاست و اقتصاد، پای کار بیاید و با بصیرت‌افزایی و جهاد تبیین، اندیشه و باور مردم را در برابر هجوم اخبار و تحلیل‌های دشمن واکسینه کند تا بتوانیم در مواجهه با چالش‌های نوپدید، پیروز میدان باشیم.

انتهای پیام