به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین علی مصباح یزدی، عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره)، امروز، سه‌شنبه 25 شهریورماه در نشست خبری مراسم بزرگداشت علامه مصباح یزدی و روز علوم انسانی اسلامی با بیان اینکه شورای عالی انقلاب فرهنگی روز 12 دی ماه را را به عنوان روز علوم انسانی اسلامی و بزرگداشت علامه مصباح عنوان کرده است، گفت: این مسئله نشان‌دهنده اهمیت علوم انسانی اسلامی برای جامعه و جایگاه علامه مصباح است. علوم انسانی امروز در همه جوامع نقش پررنگی در هدایت روابط و رفتارها و هداتی امور جامعه دارد زیرا مسائل سیاسی و اقتصادی و نحوه حکمرانی در همه عرصه‌ها بر عهده علوم انسانی اسلامی است همچنین تنظیم روابط بین‌الملل و بحث جنگ و صلح. 

وی افزود: تعلیم و تربیت فرزندان یک کشور از کودکی تا دوره دانشگاهی و تربیت وزیر و وکیل و مدیر و نظریه‌پرداز برای جامعه در بستر نظریات علوم انسانی شکل می‌گیرد لذا این علوم عهده‌دار اداره جامعه هستند. 

مصباح یزدی با بیان اینکه حتی در برنامه‌ریزی برای کشاورزی یک کشور هم مباحث علوم انسانی لازم است زیرا اصول مدیریت و سیاستگذاری و روان‌شناسی و جامعه‌شناسی و … در این موضوع نقش دارد، اظهار کرد: بنابراین علوم انسانی نقش بی‌بدیل در تمامی عرصه‌های زندگی دارد. البته علوم انسانی وابسته به یکسری مبانی هستند از جمله اینکه چه نگاهی به انسان و جامعه دارند و چه اهدافی هم برای آنان ارزشمند است. به دلیل تفاوت در مبانی، مکاتب کاملا متضاد هم شکل گرفته است مثلا سوسیالیسم اصالت را به جامعه و بهره بردن از فرصت برابر می‌دهد و در برابر آن لیبرالیسم است که به دنبال تولید ثروت ولو به قیمت از بین رفتن افراد زیادی در بستر توسعه جامعه است. 

استاد حوزه علمیه با بیان اینکه مکاتب مختلف اهداف و مبانی و روش‌های مختلفی دارند، تصریح کرد: لذا دغدغه متفکرین علوم انسانی این است که کدام یک از نظریات درست است؛ مطالعات نشان می‌دهد که نه سوسیالیسم و نه لیبرالیسم نتوانسته است آرمان بشر را محقق کند. وقتی ما از منظر اسلامی نگاه می‌کنیم به این نتیجه می‌رسیم که اسلام مکتبی است که از جانب خداوند برای سعادت بشر آمده است و می‌تواند پایه متقنی برای اداره جامعه بشری باشد. لذا صحبت از علوم انسانی اسلامی یعنی مصائب و مشکلات فردی و اجتماعی بشر براساس مبانی و منابع و ارزش‌های اسلامی که مطابق فطرت و حقیقت انسان است حل شود. 

مصباح یزدی اضافه کرد: این مسئله از دیرباز مورد توجه متفکرین همه ادیان به خصوص اسلام شده بود که علوم انسانی جدید با مبانی انسانی و الهی سازگاری ندارد لذا متفکرین یهودی و مسیحی هم دنبال این بودند که تربیت کودکان را با مبانی مسیحی و یهودی تربیت کنند و از مبانی سکولار فاصله بگیرند. در کشور ما هم کسانی چون علامه طباطبایی، مرحوم شهید مطهری و مرحوم علامه مصباح و … دنبال رفع این نقیصه بودند. علامه مصباح در این عرصه یکی از پیشگامان بوده است که از مدرسه حقانی فعالیت‌های خود را در این مسیر آغاز کرد.

عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) با بیان اینکه علامه مصباح بعد از مدرسه حقانی هم این ایده را در مؤسسه در راه حق دنبال و بخش آموزشی کار را تاسیس کرد. سپس بعد از انقلاب فرهنگی در کشور که امام خمینی(ره) فرمودند دانشگاه‌ها در زمینه علوم انسانی دست خود را پیش حوزه دراز کنند ایشان دفتر همکاری حوزه و دانشگاه را تاسیس کرد و جمعی از فضلای دانشگاهی و حوزوی را در این دفتر به کار گرفت.

وی ادامه داد: ایشان متعاقبا بنیاد فرهنگی باقرالعلوم را تاسیس کرد تا طلاب بتوانند تا مقطع دکتری در عرصه علوم انسانی تحصیل کنند. همچنین در ادامه مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) را با همان اهداف در گستره وسیع‌تر بنیان گذاشت و این مؤسسه مرحله بلوغ مؤسسات قبلی است. 

علامه مصباح یزدی، پیشگام نظریه‌پردازی

مصباح یزدی با بیان اینکه امام خمینی هزینه این مؤسسه را بر عهده گرفتند و سپس مقام معظم رهبری هم این روند را ادامه دادند که نشانگر اهمیت این کار است، گفت: آیت‌الله مصباح که هدف تربیت نیرو را در تاسیس این مراکز داشت، خودش هم پیشگام در نظریه‌پردازی شد لذا دوره معارف قرآن ایشان شامل انسان‌شناسی، راه و راهنما شناسی، اخلاق و اقتصاد و تعلیم و تربیت و … است. 

فرزند علامه مصباح یزدی با بیان اینکه ایشان در فلسفه هم کارهای بزرگی انجام داد، گفت: از جمله فلسفه اخلاق که نظریات بکری در این عرصه داشت و در زمینه فلسفه حقوق و تعلیم و تربیت و … هم نکات بکر و ابتکاری ارائه داد. تلاش برای اینکه علوم انسانی اسلامی در نظام برنامه‌ریزی جمهوری اسلامی جایگاه خود را پیدا کند یکی دیگر از فعالیت‌های ایشان بود.

استاد مؤسسه امام خمینی(ره) بیان کرد: ایشان در زمانی که عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی بود در این مسیر تلاش و کوشش کرد. مدتی که عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه هم بود تلاش زیادی کرد تا این مسئله جزء برنامه‌های درسی و پژوهشی قرار بگیرد لذا اینکه روز رحلت ایشان، روز علوم انسانی اسلامی نام گرفته، نامگذاری درستی است. 

فرصتی برای بازخوانی مسئله علوم انسانی اسلامی

وی افزود: این نامگذاری می‌تواند منشا بارخوانی هرساله این مسئله باشد و اینکه در مجامع علمی و فضاهای دانشگاهی و حوزوی مورد بحث مجدد قرار بگیرد و تضارب آراء در این زمینه شکل بگیرد تا منشأ خیر و برکت برای نظام و انقلاب باشد تا همه تصمیمات در نظام مبتنی بر علوم انسانی اسلامی باشد. 

مصباح یزدی اظهار کرد: اگر وضعیت امروز حوزه‌ها را با وضعیت 40 سال پیش مقایسه کنیم هم با توجه به تعداد نیرو و میزان امکانات به نظر بنده اتفاقات رخ داده در حد معجزه است، گرچه وقتی با هدف متعالی یعنی حل همه مسائل بر مبنای علوم انسانی اسلامی مقایسه کنیم، راه بلندی پیش رو داریم.

استاد حوزه علمیه بیان کرد: تولید علوم انسانی اسلامی یک پروژه بلندمدت است و غرب هم از وقتی شروع کرده است تا کنون مراحل زیادی پشت سر گذاشته است و هر علومی بین 300 تا 600 سال قدمت دارند و حتی شاید بتوان گفت میلیون‌ها نفر ساعت در این عرصه کار کرده‌اند. 

100 سال زمان برای تولید علوم انسانی اسلامی

وی تاکید کرد: اگر ما بخواهیم این علوم را از پایه ایجاد کنیم حداقل یک پروژه صدساله باید با نیروی انسانی کافی تعریف شود لذا کاری بیش از حد انتظار با عنایات الهی انجام شده است و امیدواریم با درک بیشتر اهمیت این مسئله از سوی مسئولان جهش بیشتری پیدا کند. 

همچنین حجت‌الاسلام و المسلمین رجبی با بیان اینکه ستاد بزرگداشت علامه مصباح بعد از چهلم ایشان تشکیل شد، افزود: این ستاد هرساله وظیفه برپایی مراسم بزرگداشت را برعهده دارد و تاکنون مراسم باشکوهی در قم و تهران و شهرهای دیگر برگزار کرده است. 

وی با بیان اینکه در سه سال نخست آیت‌الله رئیسی سخنران مراسم ایشان بودند، افزود: کسانی چون شیخ زکزاکی و سیدحسن نصرالله هم سخنرانی و پیام داشته‌اند. 

حجت‌الاسلام رجبی با بیان اینکه رهبر معظم انقلاب در مورد بزرگداشت علامه مصباح فرمودند بزرگداشت ایشان به معنای زنده نگه داشتن جهت‌گیری و راه ایشان است و از واجبات حوزه محسوب می‌شود، تصریح کرد: به دنبال سخنان ایشان در سال گذشته علاوه بر مراسم اصلی که در تهران با حضور فرزند ارشد مقام معظم رهبری برگزار شد، در صد نقطه کشور هم مراسم و نشست تخصصی و  ترویجی داشتیم.

وی بیان کرد: با توجه به شرایط اجتماعی کشور شعار امسال مراسم ستاد بزرگداشت، «ولایت فقیه؛ محور اتحاد و پرچمدار مقاومت» است. 

برپایی مراسم در 150 نقطه کشور

همچنین حجت‌الاسلام والمسلمین محمد فولادی، دبیر اجرایی همایش علوم انسانی اسلامی با بیان اینکه همایش بین‌المللی علوم انسانی اسلامی و مراسم بزرگداشت علامه مصباح یزدی امسال هم در تهران و قم برگزار خواهد شد، اظهار کرد: یکسری نشست‌های تخصصی هم در شهرستان‌ها برگزار می‌شود و امیدواریم امسال در 150 نقطه کشور این مراسم علامه برگزار شود و بیش از 20 استان هم درگیر این مراسم باشد.

وی اضافه کرد: مرحوم علامه مصباح یک شخصیت منطقه‌ای و بین‌المللی بود لذا درخواست‌های زیادی برای برپایی مراسم ایشان در کشورهای دیگر وجود دارد و بعد از ارتحال ایشان، میزان فروش کتب ایشان هم دوبرابر شده است.  

وی با بیان اینکه مراسم بزرگداشت در قم در روز 11 دی ماه در حرم حضرت معصومه(س) برگزار می‌شود، تاکید کرد: این رخداد علمی ملی و بین المللی در تهران نیز در روز 11 دی ماه برگزار خواهد شد.

فولادی با بیان اینکه نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها، برنامه از علم تا قلم را در همان ایام برگزار خواهد کرد، تصریح کرد: پیش‌همایشی هم در روز یکم مهرماه در افغانستان برگزار خواهد شد که حدود 50 مقاله به این پیش همایش ارسال شده است. 

دریافت 150 مقاله

دبیر اجرایی همایش ادامه داد: حدود 150 مقاله هم به همایش اصلی واصل شده است. همچنین پیش همایشی در دانشگاه پردیس قم برگزار خواهد شد، ضمن اینکه چند نشست چالشی علمی هم برگزار خواهیم کرد.  

وی از برپایی مراسم و نشست در دانشگاه شیراز، فردوسی مشهد، قزوین و زنجان و مراکز مختلف حوزوی خبر داد و گفت: هدف ما امتداد دادن علوم انسانی اسلامی به سطح جامعه است.

فولادی بیان کرد: بخش دیگر همایش، مصاحبه با شخصیت‌های حوزوی و گروه‌های مختلف علمی مؤسسه امام خمینی است. 29 شهریورماه هم یک نشست علمی در ونزوئلا با موضوع جایگاه علوم انسانی در غرب برگزار می‌شود ضمن اینکه 60 کرسی و نشست علمی در دانشگاه‌های مختلف کشور طراحی شده است. 

انتهای پیام