نویسنده این کتاب با بیان اینکه اوایل دهه۹۰ شروع به نگارش جلد یک کتاب کردم و در سال ۹۵ به چاپ رسید، اظهار کرد: هیچ نهاد، ارگان و پژوهشگاهی در همدان در زمینه تاریخ محلی و فرهگ عامه استان فعالیت نمی‌کند در حالی‌که در شهرهای دیگر چندین ارگان در زمینه فرهگ عامه ادبیات محلی کار می‌کنند.

حسین زندی با اشاره به اینکه در همدان به این موضوعات اهمیت نمی‌دهند، اضافه کرد: با رشد و پیشرفت فناوری و وجود فضای مجازی بین خانواده‌ها قصه‌های قدیمی، باورها، اشعار و تاریخ شفاهی جایی ندارد و رنگ باخته است بنابراین نگارش کتاب‌های این چنینی فرصتی است که این مطالب مهم را ثبت و ضبط کنیم.

وی با تاکید بر اینکه انجام این کار به تنهایی شدنی نیست و تنها خواستم این کار را را شروع کنم، تصریح کرد: در اولین جلد کتاب از تاریخ ورود سینما به همدان، نگاهی به عکاسی، قصه‌های عامیانه، گفتگو با قدیمی‌ها و تاریخ تئاتر کودک در همدان نمونه‌هایی آوردم که تا به حال کسی به این موضوعات توجه نکرده بود.

زندی ادامه داد: نگارش جلد دوم پنج سال طول کشید و با توجه به اینکه جلد اول تجربه اولم بود کمی ایراد داشت که آنها را برطرف کردم، علاوه بر این تصمیم گرفته بودم سالی یک کتاب در حوزه همدان شناسی منتشر کنم تا الگویی شود که دیگران هم در این راه قلم بزنند اما متاسفانه امکان‌پذیر نشد.

وی درباره تفاوت‌های مادستان ۱ و ۲ بیان کرد: در جلد دوم بیشتر به مقالات پژوهشی و علمی رو آوردیم که باعث شد کار یکدستی شود و پراکندگی در آن نباشد و خوشبختانه در مدت زمان کوتاهی که از انتشار آن گذشته مورد اقبال مخاطبان قرار گرفته است.

زندی اظهار کرد: لازمه ادامه کار این است که شعبه ایران شناسی منطقه همدان در حوزه‌های یاد شده کار کند، همچنین در حوزه هنری یکسری کارهای خوب مانند مقاله، یادداشت و گفت‌وگو انجام شده که به دلیل حجم کم امکان چاپ آن‌ها به تنهایی وجود ندارد و نیاز است به صورت گروهی منتشر شود.

وی مطرح کرد: مادستان این امکان را فراهم کرده که کسانی که توان انتشار کارشان را به صورت کتاب ندارند با این مجموعه همکاری کنند و امیدواریم همشهریان و به ویژه اهالی دانشگاه در این زمینه وارد شده و کمک کنند.

زندی با اشاره به اینکه بحث مالی یک طرف قضیه است و باور داشتن به تاریخ محل زندگی چیز دیگری است و هم استانی‌ها باید به این امر مهم توجه کنند، افزود: در مادستان ۲ دکتر پرویز ازکایی به مقاله‌ای درباره جمهوری همدان که به اواخر دوره قاجار و اتفاقات سیاسی آن دوره برمی‌گردد پرداخته است که موضوع جالبی است.

این نویسنده همدانی ادامه داد: مقاله بعدی مربوط به الوند در ادبیات فارسی است که دکتر بقایی‌ماکان آن را نوشته است، مقاله سوم درباره قاضی ابوساعد همدانی به قلم دکتر مهدی علیائی‌مقدم از اعضای هیئت علمی دانشگاه تهران است.

زندی اضافه کرد: مقاله دیگر مربوط به دکتر لیلا عبدی‌خجسته است که ایشان تحصیل کرده زبان ادبیات اردو است و مقاله‌اش درباره سفرنامه دو نفر از پاکستانی‌ها و ماجرای دیدارش با مترجم نظام همدانی است و اطلاعات جالبی در آن آمده است، علاوه بر این مقاله‌ای از دکتر عبدالله نصرتی که سفرنامه‌ای است و همدان در عصر سلطان صاحبقران را شرح می‌دهد در مادستان ۲ آورده شده است.

وی افزود: در این کتاب، نصرالله آژنگ مقاله‌ای درباره تاریخ نقاشی در همدان آورده و دکتر علی‌اصغر بشیری نیز سفرنامه منظوم خاقانی با عنوان تحفه‌العراقین را شرح داده و همدان را از نگاه خاقانی بررسی کرده است، علاوه بر اینها طاهره محمودی و صابر مرسلی درباره عین‌القضات و همدان نوشته‌اند و دکتر علی هژبری بخش‌هایی از لایه‌نگاری‌های تپه تاریخی هگمتانه که خود در کاوش‌ها حضور داشته را بررسی کرده است.

زندی تصریح کرد: در مادستان ۲، عباس زند نیز حمام‌های تاریخی همدان را معرفی کرده و مقاله آخر مربوط به خودم است که به آیین ساغر ریزی و نشانه‌های آیین مهر در همدان پرداخته و آثار این آیین در همدان بررسی شده است.

وی با بیان اینکه برای نگارش مادستان ۳ شروع به جمع‌آوری مقالات کرده‌ایم، گفت: پیشنهاد داده‌ام که در این جلد مقالات علمی در محورهای اشاره شده آورده شود و دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها، اداره فرهنگ و ارشاد و شهرداری نیز باید در این زمینه وارد شوند.

زندی شرح داد: به طور مثال تاکنون هیچ اثری از تاریخچه شکل‌گیری شهرداری همدان وجود ندارد در حالی‌که بلدیه یا شهرداری همدان یکی از باسابقه‌ترین نهادهایی است که در دوره قاجار در ایران شکل گرفته و لازم است در مورد آن نوشته شود.

وی مطرح کرد: اگر امروز نتوانیم این اطلاعات را به صورت تاریخ شفاهی و اسنادی که وجود دارد جمع آوری و ثبت و ضبط کنیم نابود خواهند شد، از طرف دیگر متاسفانه بعضی از پژوهشگران به دلیل اینکه اقبالی از آثارشان برای چاپ، نشده است توجهی به تاریخ محلی، اهمیت این موضوع، فرهنگ عامه و تاریخش ندارند و باید از طریق رسانه و فضای مجازی آنها را ترغیب کرده و اهمیت این موضوع را به آنها گوشزد کنیم.

مدیر انتشارات “آوامتن” نیز در ادامه گفت: این کتاب در قالب مجموعه کتاب‌های همدان نامه منتشر شده که تلاش می‌کند با انتخاب و انتشار برخی از نوشته‌های نویسندگان همدانی، اهمیت و توجه به پژوهش‌ها و تولیدات محلی را برانگیزد و برجسته‌سازی کند. این مجموعه تلاش دارد افزون بر انتشار آثاری که با همدان‌شناسی مرتبط است، کتاب‌های نویسندگان، شاعران و پژوهشگران همدانی را برجسته کند.

مسعود احمدی توضیح داد: نخستین شماره مادستان سال ۱۳۹۵ منتشر شد و در شماره دوم و شماره‌های پیش رو به مقالاتی با موضوع همدان‌شناسی روی آورده‌ایم و امیدواریم اهالی فرهنگ و پژوهشگران همدانی همراهی کنند تا پربارتر از گذشته به داشته‌های فرهنگی و تاریخی استان بپردازیم.

وی یادآور شد: در این مجموعه ارزشمند از حوزه‌های مختلف تاریخ، ادبیات، هنر، باستان‌شناسی و فرهنگ عامه از دکتر پرویز اذکائی، دکتر محمد بقایی ماکان، دکتر مهدی علیائی‌مقدم، دکتر علی اصغر بشیری، دکتر لیلا عبدی‌خجسته، دکتر عبدالله نصرتی، طاهره محمودی‌رحمت و صابر مرسلی، نصرالله آژنگ، دکتر علی ه‍ژبری و همچنین حسین زندی مقالاتی می‌خوانیم.