به گزارش همدان نوین، فوق‌تخصص بیماری‌های گوارشی و کبد گفت: چاقی و عدم تحرک یکی از علل بیماری کبد چرب در چند سال اخیر است.

 در چند سال اخیر نام برخی از بیماری‌ها را زیاد شنیده‌ایم بیماری‌هایی که در چند دهه گذشته افراد کمتری به آن مبتلا می‌شدند.

 کبد دارای دو بخش بزرگ است که به نام لوب راست و چپ نامیده می‌شود، کیسه صفرا در زیر کبد همراه با قسمت‌های پانکراس و روده قرار دارد؛ کبد به همراه قسمت‌های نام‌برده برای همگام‌سازی، جذب و پردازش غذا کار می‌کنند.

 تغییر در شیوه زندگی، چاقی، تمایل به غذاهای آماده و فست‌فودی، مصرف مشروبات الکلی، کاهش فعالیت‌های ورزشی و تحرک و ماشینی شدن از جمله عوامل افزایش مبتلایان به بیماری کبد چرب در چند سال اخیر است.

 افزایش نگرانی‌ها از شیوع فزاینده بیماری کبد چرب و هپاتیت مزمن ناشی از آن (NAFLD و NASH) به عنوان یک بیماری بالقوه خطرناک، اما کاملاً قابل پیشگیری سبب شد که جهان شاهد نام‌گذاری ۱۲ ژوئن به نام «روز بین‌المللی NASH» باشد.

 هدف از نام‌گذاری «روز بین‌المللی NASH» که در ۲۰۱۸، نخستین سال اجرا را تجربه کرد، جلب توجهات جهانی در میان جمعیت‌های عمومی، بیماران در معرض خطر، جامعه پزشکی، برنامه ریزان، مجریان سلامت همگانی و رسانه‌ها به اپیدمی این بیماری خاموش، افزایش آگاهی از علائم و عوامل و یافتن راه‌های بهتر برای تشخیص سریع‌تر و گزینه‌های مؤثرتر درمان آن است.

به همین علت تصمیم گرفتیم گفتگویی با فوق‌تخصص بیماری گوارشی و کبد در شهر همدان داشته و از صحبت‌ها و توصیه‌های این متخصص همدانی بهره‌مند شویم که نتیجه را در ادامه می‌خوانیم:

 ۴۰ درصد شیوع کبد چرب در کودکی صورت می‌گیرد

 فوق‌تخصص بیماری‌های گوارشی و کبد با بیان اینکه علت اصلی کبد چرب تجمع مقدار زیاد چربی در بدن است؛ مطرح کرد: کبد چرب هنگامی ایجاد می‌شود که بدن بیش از حد چربی تولید می‌کند یا نمی‌تواند به میزان کافی متابولیزه کند، چربی بیش از حد در سلول‌های کبدی نگهداری و تجمع می‌یابد که این امر باعث بیماری کبد چرب می‌شود.

 علیرضا خلیلیان با اشاره به اینکه شیوع بیماری کبد چرب در کودکان بیشتر صورت می‌گیرد مطرح کرد: عوامل زیادی موجب بیماری کبد چرب می‌شود که چاقی یکی از مهم‌ترین عوامل ایجاد کبد چرب در کودکان و بزرگسالان است.

 وی با بیان اینکه به دلیل تغییر در سبک زندگی، چاقی در کودکان طی چند سال اخیر افزایش‌یافته است؛ عنوان کرد: متأسفانه شیوع کبد چرب در کودکان بیشتر از بزرگسالان صورت می‌گیرد که چاقی، عدم تحرک و تغییر در سبک زندگی از مهم‌ترین عوامل ایجاد کبد چرب در کودکان است.

خلیلیان در ادامه گفت: عدم تحرک کودکان، زندگی آپارتمانی و ماشینی و علاقه و تمایل کودکان به غذاهای چرب و فست‌فودی باعث ایجاد چاقی در کودکان و امکان ابتلا به کبد چرب را افزایش می‌دهد. 

 مصرف مشروبات الکلی عامل ایجاد کبد چرب در بزرگسالان

 فوق‌تخصص بیماری‌های گوارشی و کبد با اینکه مصرف مشروبات الکلی یکی از عوامل مهم ایجاد کبد چرب است؛ گفت: نوشیدن مشروبات الکلی باعث ایجاد بیماری کبد چرب الکلی (ALD) می‌شود.

 خلیلیان ادامه داد: متأسفانه مصرف مشروبات الکلی دوربین مردم جهان روند افزایشی داشته که این امر موجب افزایش مبتلایان به بیماری کبد چرب در جهان و کشور شده است.

 وی افزود: به‌غیراز مصرف الکل عوامل زیادی باعث بیماری کبد چرب می‌شود که به آن بیماری کبد چرب غیرالکلی می‌گویند.

 فوق‌تخصص بیماری‌های گوارشی و کبد با اشاره به دیگر عوامل ایجاد کبد چرب در کودکان و بزرگسالان عنوان کرد: چاقی، هیپرلیپیدمی یا سطح بالای چربی خون به‌ویژه تری گلیسیرید بالا، دیابت، عوامل ژنتیکی، کاهش وزن سریع، عوارض جانبی برخی از داروها، ازجمله متوترکسات، تاموکسیفن، آمیودارون و والپروئیک اسید از عوامل بیماری کبد غیرالکلی است.

 تشخیص بیماری کبد چرب فقط به عهده پزشک معالج است

 خلیلیان با بیان اینکه تشخیص بیماری کبد چرب فقط برعهده پزشک معالج است؛ بیان کرد: با استفاده از آزمایش، اسکن کبد و سونوگرافی می‌توان تشخیص داد که فرد مبتلا به بیماری کبد چرب است.

 وی افزود: در برخی از موارد ممکن است نتیجه آزمایش فرد مبنی‌بر داشتن کبد چرب با گرید بالا باشد اما اسکن کبد خلاف نتیجه را نشان دهد که تشخیص ابتلای کبد به عهده پزشک معالج بعد از تفاسیر نتایج کنار هم است.

 فوق‌تخصص بیماری‌های گوارشی و کبد گفت: توصیه من به تمام افرادی که دچار چاقی بیش از حد هستند این است که علت چاقی را کشف کرده و آن را درمان کنند و از ابتلا به بیماری کبد چرب جلوگیری کنند.

چه زمانی کبد چرب تبدیل به سیروز کبدی می‌شود؟

خلیلیان با بیان اینکه از زمان تبدیل کبد چرب به سیروز کبدی باید سالیان طولانی بگذرد، افزود: اگر بیماری کبد چرب بدون درمان باقی بماند، استاتو هپاتیت می‌تواند به عوارض دائمی از کبد و سرطان کبد برسد.

 وی افزود: کبد التهابی ممکن است در طول زمان آسیب ببیند و سخت‌تر شود، این بیماری که سیروز نامیده می‌شود، جدی است و اغلب منجر به نارسایی کبدی می‌شود؛NASH یکی از سه علت اصلی سیروز است.

 فوق‌تخصص بیماری‌های گوارشی و کبد در ادامه گفت: متأسفانه ابتلای بیماری به سیروز کبدی افزایش‌یافته است و هپاتیتBوc از جمله عوامل ایجاد سیروز کبدی است.

 خانم‌های خانه‌دار بیش‌تر در معرض بیماری‌های کبدی

 خلیلیان با بیان اینکه خانم‌های خانه‌دار بیشتر در معرض بیماری‌هایی کبدی قرار دارند؛ بیان کرد: خانم‌های خانه‌دار به علت چاقی و عدم فعالیت بیشتر در معرض بیماری‌ها از جمله کبد چرب قرار می‌گیرند.

 وی افزود: افراد میان‌سال و خانم‌ها بیشترین مراجعه کنندگان به مطب‌های پزشکی جهت تشخیص بیماری کبد چرب هستند.

فوق‌تخصص بیماری‌های گوارشی و کبد گفت: طبق آمار پزشکی، اغلب موارد بیماریNASH(کبد چرب غیر الکلی) در افراد بین ۴۰ تا ۶۰ سال تشخیص داده می‌شود.

 چه زمانی پیوند کبد صورت خواهد گرفت

 فوق‌تخصص بیماری‌های گوارشی و کبد بالغین گفت: پیوند کبد گزینه درمان برای افرادی است که از نارسایی کبد رنج می‌برند و وضعیت آنها دیگر نمی‌تواند با درمان‌ها و مصرف دارو کنترل شود.

 وی افزود: برای پیوند کبد باید فرد سن بالا نداشته و دچار بیماری‌هایی دیگر همچون فشارخون، نارسایی قلبی و دیگر بیماری زمینه‌ای نباشد چرا که پیوند اشتباه کبدی موجب مرگ زودرس در فرد می‌شود.

 ویژگی‌های شخص دهنده کبد پیوندی

  وی افزود: بعد از آنکه پزشک تشخیص داد که فردی کاندید پیوند کبد است و علل انجام پیوند کبد را مشخص کرد، نوبت به انتخاب فرد اهداکننده کبد می‌رسد، فرد اهداکننده کبد پیوندی باید ارزیابی دقیق از سطح سلامت و گروه خونی و پروتئین‌های سطح سلولی مشابهی با فرد گیرنده داشته باشد.

 خلیلیان در ادامه گفت: فامیل‌های درجه‌یک در ردیف اول کاندیدهای اهداکننده کبد به شخص بیمار هستند.

 فوق‌تخصص بیماری‌های گوارشی و کبدی با اشاره به معیارهایی برای پیوند کبد مطرح کرد: سن بین ۱۸ تا ۶۰ سال، سلامت جسمی مناسب و بدون بیماری‌های فیزیولوژیک و مصرف دارویی، عدم استعمال دخانیات، توانایی درک و پیروی از دستورالعمل‌ها برای آماده‌سازی قبل از عمل جراحی و ریکاوری بعد از عمل، داشتن کبد هم‌اندازه یا بزرگ‌تر از فرد گیرنده، انجام آزمایش‌های تکمیلی برای اطمینان از پس نزدن بافت پیوندی از جمله معیارهای پیوند کبد است.

تأثیر کرونا بر بیماری کبد چرب

 خلیلیان با بیان اینکه بیماری کرونا یک بیماری نوظهوری است و تاکنون هیچ مطالعاتی بر تأثیر آن بر کبد چرب انجام نشده بیان کرد: با شیوع کرونا و تغییر در سبک زندگی مردم و به دلیل عدم فعالیت جسمانی باید منتظر افزایش مبتلایان به کبد چرب باشیم.

 وی افزود: تمام بیماران مبتلا به بیماری‌های کبدی باید همانند افراد عادی، شیوه‌نامه‌های بهداشتی و اجتماعی را رعایت و از مصرف غذاهای چرب اجتناب کرده و مصرف ویتامین c و میوه‌ها را در سبد غذایی خود قرار دهند.

 آیا داروهای کرونایی تداخلی در روند بهبودی بیماران کبدی ندارد؟

 خلیلیان با بیان اینکه تاکنون هیچ درمانی برای بیماران کرونایی شناخته نشده است افزود: بیش‌تر افرادی که به کرونا مبتلا می‌شوند با استراحت و قرنطینه کردن خود بهبودیافته و دیگر نیازی به مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها ندارند.

 وی افزود: در موارد حاد این بیماری از فرد آزمایشی گرفته می‌شود و نتایج آزمایش را بررسی می‌کنند و سپس داروها تجویز می‌شود.

 شایان‌ذکر است که جلوگیری از چاقی، افزایش تحرک، عدم استفاده از مشروبات الکلی، عدم استفاده از غذاهای چرب و فست‌فودی و مراجعه به پزشک متخصص از خطر ابتلا به این بیماری جلوگیری می‌کند.

 همچنین رعایت نکات تغذیه‌ای در کودکان و نوجوانان توصیه می‌شود و از والدین کودکان در خواست می‌شود ساعتی را اختصاص به بازی و یا همراهی در فعالیت جسمانی کودکان دهند./ سپهر غرب