خلاصه اینکه گوش شنوایی نبود و پس از کش و قوس‌های فراوان، شهری‌ شدند. “قاسم‌آباد” یکی از سه روستایی بود که طرح الحاقش به شهر در تیرماه سال ۹۸ توسط هیئت وزیران به تصویب رسید و اجرای آن به دلیل مخالفت‌های فراوان شورای شهر همدان به تعویق افتاد اما در نهایت در سال ۹۹ با ۹ رای موافق، یک‌ رای مخالف و یک ‌رای ممتنع اعضای شورا به تصویب رسید.

همان وقت‌هایی که بحث الحاق شدن و نشدن روستاها داغ بود، موافقان می‌گفتند قاسم‌آباد در حریم شهر است و باید قوانین شهری در آن ساری و جاری شود، همچنین اگر الحاق صورت نگیرد ده‌ها خانه غیرمجاز در منطقه ساخته می‌شود که به ضرر مردم است. نظر مخالفان طرح اما این بود که تجربه الحاق مناطقی مانند دیزج و خضر نشان می‌دهد با الحاق قاسم‌آباد حاشیه دیگری را به حاشیه‌های همدان اضافه می‌کنیم و به حاشیه نشینی دامن می‌زنیم بنابراین بهتر است ابتدا مطالعات کارشناسانه را انجام داده و تبعات آن را بررسی کنیم.

یکی از مهمترین دلایل اهالی روستا برای مخالفت با الحاق، از بین رفتن زمین‌های کشاورزی و دامداری منطقه بود. آنها می‌گفتند اگر قاسم‌آباد شهر شود معیشتمان به خطر می‌افتد و از تولید کننده به مصرف کننده تبدیل می‌شویم و مجبوریم به شغل‌های کاذب رو بیاوریم. حالا بماند که بعضی از دلالان ملک با استفاده از رانت‌های متفاوت، از سال‌ها پیش ماجرای الحاق را می‌دانستند و زمین‌های روستا را به قیمت اندک خریده بودند.

آن روزها حسین قاسمی؛ یکی از اعضای شورای اسلامی قاسم‌آباد می‌گفت ما مخالفت گسترش شهر نیستیم، ولی اگر قرار است این روستاها به شهر الحاق شود، باید زیر ساخت‌های مناسب و بسترهای مورد نیاز فراهم بشود. باید از ساخت و سازهای غیرمجاز جلوگیری شود تا حاشیه نشینی جدیدی برای استان به وجود نیاید. کلانشهر بودن قاعده‌های خاص خودش را دارد. ابراهیم مولوی؛ سخنگوی شورای شهر وقت همدان نیز معتقد بود الحاق این روستا به شهر برای مدیریت شهری لازم‌الاجرا است و شهرداری همدان باید در راستای عدالت اجتماعی خدماتی مانند صدور پروانه ساختمانی، جمع آوری زباله، بهسازی، جدول گذاری و سهولت حمل و نقل عمومی را به مردم منطقه ارائه دهد.

حالا بیشتر از یکسال است که از این حرف‌ها می‌گذرد و قاسم‌آبادی‌ها شهری شده‌اند. مردادماه سال جاری حسن خانجانی؛ دادستان همدان در جریان بازدید میدانی از این منطقه به عنوان مدعی‌العموم خواستار رفع مشکلات قاسم‌آباد شد. او مشکلاتی مثل آسفالت نبودن کوچه‌ها، نبود سیستم فاضلاب مناسب، نبود دبستان دخترانه و پسرانه در منطقه، تجمع معتادان و خرده فروشان موادمخدر، مواد مصرف کردن معتادان جلوی کودکان و نوجوانان، ساخت و سازهای غیرمجاز، تعرض به رودخانه و تغییر مسیر غیرقانونی این منطقه را از جمله مشکلات قاسم‌آباد عنوان کرد و با بیان اینکه تلاش مسئولان برای رفع مشکلات باید بیشتر شود از پیگیری رفع آنها خبر داد.

آبان‌ماه امسال محمدعلی محمدی؛ فرماندار همدان از اجرای طرح ساماندهی رودخانه این منطقه خبر داد و گفت: واحدهای مسکونی حاشیه رودخانه قاسم‌آباد تعیین تکلیف می‌شود و طرح ساماندهی رودخانه برای آزادسازی حریم، جداره سازی و ایمن سازی آن اجرا خواهد شد. او همچنین ساماندهی فاضلاب قاسم‌آباد و جداسازی آن از رودخانه را لازم دانست و معتقد بود تفکیک غیر قانونی، تغییر کاربری و احداث بنای بدون کسب پروانه ساختمانی از جمله مشکلات ساخت و ساز غیر مجاز منطقه است و برخورد قانونی با مشاوران املاک که اقدام به معاملات غیرقانونی می‌کنند باید در دستور کار مراجع نظارتی و قضایی قرار گیرد.

در ادامه بازدیدهای میدانی برای حل مشکلات این منطقه، امام جمعه، استاندار و شهردار همدان و جمعی از مسئولان و مدیران استانی نیز به قاسم‌آباد رفتند. در این بازدید که ۲۰ آبان‌ماه و به همت قرارگاه گفتمان سازی و مطالبه‌گری شهید همدانی انجام شد مشکلات این منطقه از نزدیک بررسی و با اهالی صحبت‌هایی شد. علیرضا قاسمی فرزاد؛ استاندار همدان در حاشیه این بازدید با بیان اینکه اصلاح وضعیت رودخانه قاسم‌آباد معارض، مشکلات و هزینه‌های زیادی لازم دارد که فعلا در توان هیچ دستگاهی نیست، گفت: قول زمان نمی‌دهم و به مرور زمان اقدامات لازم انجام خواهد شد. او همچنین افزود: خانه‌های در کنار حریم رودخانه قاسم‌آباد به صورت غیرمجاز ساخته شده است که شهرداری اجازه ساخت‌وساز به این افراد را نباید صادر می‌کرد. نماینده ولی فقیه در استان نیز همان مشکلاتی که دیگران اشاره کرده بودند را مطرح کرد و ابراز امیدواری کرد که با حضور مسئولان و برنامه ریزی بلند مدت شاهد مشکلات اهالی و رفع ناراحتی آنها باشیم.

حالا با فاصله بیش از یکسال از بازدید نماینده مجمع تشخیص مصلحت نظام و چند ماه پس از همت مسئولان همدانی برای رفع مشکلات این نقطه از شهر، راهی قاسم‌آباد می‌شویم. این بار اما تیم عریض و طویلی از مسئولان همراهمان نیست. کوچه‌های قاسم‌آباد را بالا و پایین می‌کنیم. سرمای زمستان اگرچه یافتن مخاطب را کمی دشوار کرده اما سرانجام در کوچه پس کوچه‌ها رهگذارانی را می‌بینیم و باب صحبت را با آنها باز می‌کنیم. یکی از اهالی معتقد است از زمانی که قاسم‌آباد شهر شده قیمت زمین آنقدر بالا رفته که دیگر معامله‌ای در آن انجام نمی‌شود. دامداری‌ها جمع شدند و فقط تک و توکی دامداری در منطقه وجود دارد. قاسم‌آباد وقتی که روستا بود بهتر بود و الان همه چیز فرق کرده است. پیرمرد که به نظر می‌رسد دیگر توان تحمل سوز زمستان را ندارد را روانه می‌کنیم و به راه خود ادامه می‌دهیم.

مخاطب بعدی‌مان، مغازه داری است که ابتدا صحبت کردن درباره مشکلات قاسم‌آباد را بی فایده می‌داند اما پس از چند دقیقه سر درد دلش باز می‎‌شود و می‌گوید از وقتی اینجا شهر شد صحراها و زمین‌های کشاورزی پر از معتاد شده است، زمانی که کشاورزی می‌کردیم هر کسی سر زمین خودش بود و معتادها جرات نمی‌کردند به اراضی کشاورزی نزدیک شوند. به گفته او حمل و نقل عمومی اصلا در قاسم‌آباد وجود ندارد زمانی که اینجا روستا بود حداقل دهیار پاسخگوی مشکلات اهالی بود اما الان نمی‌دانیم مشکلاتمان را به چه کسی بگوییم. قیمت ملک در قاسم‌آباد برابر با مناطق بالای شهر همدان شده و واقعا معلوم نیست کسانی که تصمیم الحاق به شهر را گرفتند چه فکری کردند. در رودخانه فاضلاب جریان دارد و باید روی آن پوشیده شود تا الان هم چندین بار مسئولان از آن بازدید کرده‌اند اما هیچ اتفاقی نیفتاده است. اهالی بومی قاسم‌آباد وضعیت خوبی ندارند دامداری‌ها با اخطار شهرداری جمع شدند و انگار کشاورزی هم باید تا چند سال دیگر جمع شود کشاورزان مشکل آب هم دارند و اجازه کشت و کار به آنها نمی‌دهند.

صحبت‌هایمان با این آقای میانسال گرم شده بود که یکی دیگر از اهالی به ما ملحق می‌شود. او پس از خوش و بش کردن با ما بازدید سال قبل نماینده تشخیص مصلحت نظام از قاسم‌آباد و مخالف وی با الحاق را یادآوری می‌کند و می‌گوید از آن وقت تا الان با وجود بازدیدهای مداوم مسئولان استانی هیچ اقدامی انجام نشده است. وضعیت حمل و نقل عمومی قبل از شهر شدن بهتر بود و آن وقت‌ها تاکسی‌های ون و اتوبوس تردد داشتند اما الان اتوبوس فقط یک بار صبح و یک بار عصر به قاسم‌آباد می‌آید، تاکسی‌های ون هم هر دو سه ساعت یک بار اهالی را جابجا می‌کنند و مردم مجبورند از آژانس و اسنپ استفاده کنند و افرادی هم که توانایی مالی ندارند باید تا خیابان اصلی پیاده بروند.

او در ادامه به مشکل آسفالت کوچه‌ها اشاره می‌کند و معتقد است قبلا وضعیت خرید و فروش ملک بهتر بود علاوه بر این از وقتی الحاق انجام شد ساکنان مجبور به ساخت و ساز غیر مجاز شدند اما اگر همچنان دهیاری بود اهالی با مجوز ارزان خانه می‌ساختند و مجبور نمی‌شدند به دلیل مشکلات صدور پروانه و قیمت بالای آن ساختمان‌های غیر استاندارد بسازند و جانشان به خطر بیفتد. از مشکلات دیگر این است که به دامداری‌ها اجازه فعالیت نمی‌دهند و چون آب مورد استفاده کشاورزی منطقه با فاضلاب شهری قاطی می‌شود مشکلاتی به وجود آمده که باعث شده کشاورزی قاسم‌آباد جمع شود.

صحبت‌هایمان گل انداخته بود که چند نفر از اهالی از راه رسیدند و پس از سلام و احوالپرسی گرم با ما، یکی از آنها با قاطعیت گفت از شهر نشینی راضی نیستیم از وقتی شهر شدیم فقط اذیتمان می‌کنند، ساخت و ساز در قاسم‌آباد مشکل دارد زمانی که دهیاری داشتیم اوضاع خیلی بهتر بود لااقل آن موقع مشکلات را به دهیار می‌گفتیم و او پیگیری می‌کرد اما الان هیچ کاری برایمان نمی‌کنند و مشکلات‌مان چند برابر شده است. خانوارهای غیر بومی زیادی به اینجا آمده‌اند و دیگر مثل قدیم نیست. یکی از مشکلات بزرگ اهالی، حضور معتادان در منطقه و به ویژه در اراضی کشاورزی است، معتادان علاوه بر اینکه در زمین‌ها مواد مصرف می‌کنند به محصولات هم آسیب زیادی می‌زنند بارها شکایت کردیم اما نتیجه نداشت از طرف دیگر اجازه نمی‌دهند باغ‌ها را دیوارکشی کنیم و در یک جمله دیگر زمین‌های کشاورزی‌مان امنیت ندارد.

سرمای سخت زمستان به عمق جانمان رسیده بود و اهالی صمیمی قاسم‌آباد هم دیگر توان ماندن نداشتند پس از تشکر از همشهریانی که گرمای صحبت‌هایشان تحمل سرما را راحت‌تر کرده بود قاسم‌آباد را ترک کردیم. حالا پس از یک سال و نیم، بار دیگر با اهالی صمیمی قاسم‌آباد هم کلام شده بودیم و باز هم مثل همان وقت به این فکر می‌کردیم که به راستی چه تفکری پشت پافشاری برای شهری کردن آدم‌هایی است که روستایی بودن خود را می‌ستایند، چرا باید یک تصمیم که اتفاقا می‌خواست عدالت اجتماعی را محقق کند اوج بی عدالتی را در پی دارد، چرا الحاق، آسایش را برای قاسم‌آبادی‌ها به همراه نداشت، چرا شعارهای قشنگ محقق نشد، چرا هزینه آب و گاز و برقشان شهری شد اما هنوز کوچه‌هایشان آسفالت ندارد، چرا اتوبوس و تاکسی ندارند اما شهری حساب می‌شوند و اصلا چرا با دیدن این همه مشکل باز هم می‌خواهیم منطقه دیگری را به زور به همدان بچسبانیم. طی دو سال گذشته بارها شاهد مخالفت اهالی قاسم‌آباد به شهر بودیم و امسال صدای مخالفت جورقانی‌ها بلند شده است آنها هم علنی اعلام کرده‌اند نمی‌خواهند به همدان ملحق شوند و ما فقط امیدواریم جورقان قاسم‌آباد دیگری نشود.