به گزارش خبرنگار ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین مهدی حسین آبادی، معاون فرهنگی مسجد مقدس جمکران عصر امروز سه شنبه ۲۵ شهریورماه در ادامه سلسله نشست‌های حکمرانی زمینه‌ساز ۲ که در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم برگزار شد طی سخنانی با موضوع «حکمرانی زمینه‌ساز و نقش سند توسعه فرهنگ مهدویت و انتظار» اظهار کرد: حکمرانی از یک نظر به معنای نظامی از ساختارها، سیاست‌ها، راهبرد‌ها و ارزش‌های حاکمیتی بر پایه نظام ولایت فقیه تعریف می‌شود که هدف از آن شکل‌دهی و هدایت جامعه اسلامی به سوی تحقق آرمان‌های جامعه جهانی مهدوی با ایجاد بستر‌های ایمانی، فرهنگی، علمی، سیاسی و اقتصادی لازم برای پذیرش حضرت حجت (عج)؛ نصرت و یاری آن حضرت به گونه‌ای که هم زمینه فکری – باوری و هم توانِ اجتماعی تمدنی جامعه برای ظهور ایشان به صورت فعال و هدفمند مهیا شود، است.

رئیس دبیرخانه ستاد توسعه فرهنگ مهدویت ادامه داد: نظام جمهوری اسلامی ماهیتا یک حکمرانی زمینه‌ساز و در مسیر ایجاد آمادگی برای ظهور حضرت حجت (عج) است که هم ریشه در آیات و هم در روایات دارد؛ ما در نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران و ریل‌گذاری که امامین انقلاب در حرکت به سوی جامعه ظهور داشتند این مساله را به وضوح شاهد هستیم؛ اساسا هم به لحاظ عقلی و هم به لحاظ منطقی کسی که اعتقاد به منجی داشته باشد باید بتواند بستری را برای آمدن آن حضرت ایجاد کند و ایجاد بستر یعنی توانی را برای آمدن آن امام همام تحقق بخشد.

استاد حوزه و دانشگاه با بیان اینکه امتی باید پای کار آن حضرت باشد که حد واسط بین امام و امت جهانی قرار می‌گیرد؛ تصریح کرد: امام خمینی(ره) در تعبیری درباره مردم ایران فرمود: «من با جرات مدعی هستم که ملت ایران و توده میلیونی آن در عصر حاضر بهتر از ملت حجاز در عهد رسول الله(ص)، کوفه و عراق در عهد امیر المومنین و حسین بن علی(ع) می‌باشند»؛ همچنین می‌فرماید: «انقلاب مردم ایران نقطه شروع انقلاب بزرگ جهان اسلام به پرچمداری حضرت حجت(عج) است».

حجت‌الاسلام حسین‌آبادی تأکید کرد: حکمرانی زمینه‌ساز به معنای خَلق قدرت در ساحت‌های مختلف اعم از پژوهشی، آموزشی، فرهنگی، سیاسی، امنیتی، فناورانه و … است؛ یعنی اگر اینگونه به مساله نگاه کنیم پارادایم ایران قوی که مقام معظم رهبری بار‌ها بیان کردند بهتر فهم می‌شود؛ وقتی فرمایشات مقام معظم رهبری را کنار هم قرار می‌دهیم، ایران قوی یعنی همان چارچوب زمینه سازی برای ظهور حضرت حجت (عج)؛ یعنی خلق قدرتی می‌کنید که وقتی امام‌ زمان (عج) آمدند مصداق این تعبیر می‌شوید: «وَ نُصْرَتِی لَکُمْ مُعَدَّةٌ» و به پشیتیانی این ظرفیت است که امام در بیعت کفر قرار نمی‌گیرد و مقابل مستکبران می‌ایستد.

مولفه‌های اصلی حکمرانی زمینه‌ساز 

وی افزود: در راستای تحقق این هدف و به منظور حرکت در این مسیر به یاد دارم که در نیمه شعبان سال‌های قبل که مصادف با کرونا بود و در آستانه ماه مبارک رمضان قرار داشتیم؛ مقام معظم رهبری فرمودند: «خوب است که در ماه مبارک رمضان یک رزمایش گسترده برای مواسات، همدلی و کمک مؤمنانه به نیازمندان و فقرا در جامعه شکل بگیرد و برای اثبات ارادتمان به امام زمان (عج) صحنه‌ها و جلوه‌هایی از جامعه مهدوی را که جامعه‌ای همراه با قسط، عدل، عزت، علم، برادری و همیاری است، به‌وجود آوریم»؛ این سخن ایشان یعنی در حکمرانی زمینه‌ساز موظف هستیم جلوه‌هایی از جامعه مهدوی را محقق کنیم که یکی از آن جلوه‌ها مواسات و همدلی در عرصه‌های مختلف به ویژه اجتماعی بود.

حجت‌الاسلام حسین‌آبادی با بیان اینکه ۶ عامل به عنوان مولفه‌های اصلی حکمرانی زمینه‌ساز در مدار سند توسعه فرهنگ مهدویت و انتظار هستند، تصریح کرد: اولین عامل ولایت فقیه و رهبری الهی به عنوان استمرار ولایت معصوم در عصر غیبت است؛ دومین عامل تربیت انسان‌های مومن و بصیر است؛ سومین عامل عدالت‌گستری و مبارزه با ظلم در سطح داخلی و بین المللی است؛ چهارمین عامل اقتدار و استقلال امت اسلامی است؛ پنجمین عامل ترویج معارف مهدویت و فرهنگ انتظار در حوزه آموزش، رسانه، هنر، جنبش‌های مردمی و نهایتا شبکه‌سازی جهانی امت منتظر است که پیوند امت‌های عدالت‌خواه برای ایجاد جبهه جهانی یاران منجی و یاران مهدی (عج) است البته در این راستا باید ابعادی نیز مدنظر قرار بگیرد که در ادامه به ۶ بُعد اشاره خواهم داشت.

وی گفت: این ابعاد شامل ابعاد اعتقادی و معرفتی؛ تعمیق ایمان و نشر معارف؛ ساخت الگو‌های سبک زندگی منطبق بر ولایت؛ بُعد سیاسی و امنیتی؛ بُعد اقتصادی و بنیان اقتصاد عدالت محور؛ بُعد علم و فناوری و پیشتازی در علوم کلیدی که پیشتازی در علوم تمدنی است؛ بُعد بین‌المللی که ایجاد جبهه مستضعفان و عدالت‌خواهان جهان است؛ با توجه به این ابعاد اگر بخواهیم نقش سند را در این مسیر و حرکت و در تحقق حکمرانی زمینه‌ساز با مولفه‌های بامعناالاخص در حوزه معنویت مورد بررسی قرار دهیم در وهله نخست لازم است که مروری بر سند‌ها در کشور خودمان داشته باشیم.

حجت‌الاسلام حسین‌آبادی ادامه داد: متاسفانه بسیاری از این سند‌ها و نقشه‌ها از جمله نقشه سند تحول بنیادین در آموزش و پرورش که مقام معظم رهبری چندین بار نسبت به آن اشاره داشتند نکات خوبی دارد که محقق نشده است؛ بنابراین باید در سند‌ها آسیب‌شناسی انجام و آسیب‌ها و ضعف‌ها از بین برود؛ از مباحثی که فکر می‌کنم در نگاشت سند‌ها از دهه هشتاد به این سو ضرورت‌اش احساس شد این بود که حتما باید سندی در حوزه مهدویت داشته باشیم.

استاد حوزه علمیه بیان کرد: ناظر بر ضرورت این مسئله نگاهی به بیانیه گام دوم انقلاب مقام معظم رهبری داشته باشیم که ایشان در این بیانیه چله دوم انقلاب را آمادگی برای «طلوع خورشید ولایت عظما (عج)» دانستند؛ وقتی ایشان چنین وصفی را به کار میبرند یعنی حرکت جهانی و سرعت تحولات عالم و حرکت به سمت ظهور سریع است و البته که زمان مشخص نمی‌کند؛ اکنون ظلم دارد فراگیر می‌شود و عدالت خواهان جهان و فطرت‌های بیدار حساسیت‌هایشان بیشتر می‌شود.

هیچ ظرفیتی مانند مهدویت امید را در جامعه زنده نمی‌کند

پژوهشگر عرصه مهدویت افزود: نکته دوم ظرفیت بالایی است که مهدویت در زمینه امیدآفرینی در عالَم دارد؛ هیچ ظرفیتی مثل مهدویت و باور به منجی؛ امید را در جامعه زنده نمی‌کند، نکته سوم اعتقاد فراگیری است که نسبت به مقوله منجی وجود دارد؛ از اعتقاداتی که فراگیری آن در عالَم زیاد است اعتقاد به منجی است، آن حس و حال مثبتی که انسان‌ها نسبت به منجی در عالم دارند؛ نکته سوم آسیب‌های فراوانی است که در این عرصه (مهدویت و منجی) وجود دارد و هر انسان عاقلی این ضرورت را درک می‌کرد که لازم است نقشه راهی برای حوزه مهدویت و انتظار داشته باشیم.

وی گفت: ظهور امری است که یک دفعه اتفاق می‌افتد، همه این مسایل این ضرورت را می‌طلبید که ما باید نقشه‌ای را در زمینه مهدویت و انتظار به عنوان دالّ مرکزی مطرح کنیم؛ اما بالاخره نقطه کانونی حساس و تاثیر در حکمرانی زمینه‌ساز؛ خود ِمعرفت مهدویت است و خود حوزه مهدویت بامعناالاخص، در نتیجه نیاز بود تا سندی تنظیم و معارف ناب در این عرصه ذیل سند لحاظ شود.

حجت‌الاسلام حسین آبادی افزود: به همین منظور نیز شورای عالی انقلاب فرهنگی ضرورت تدوین سند را پذیرفت و ماموریتی به حوزه علمیه قم داد و حوزه با برگزاری سلسله نشست‌هایی از سال ۱۳۹۸ با حضور اندیشمندان و متفکران این عرصه کار را آغاز کرد؛ این جلسات حدود یک و نیم سال تا دو سال برگزار شد و نهایتا تدوین و در شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوب و سال ۱۴۰۲ توسط رئیس‌جمهور شهید تصویب و از سوی ایشان ابلاغ شد.

وی با بیان اینکه سند توسعه فرهنگ مهدویت و انتظار، هفت بخش اساسی دارد، تصریح کرد: در بخش اول به هست‌ها و باید‌ها توجه شده است یعنی مبانی و اصول سند؛ در بخش دوم اهداف غایی و میانی و عملیاتی توجه شده به این معنا که براساس این هست‌ها و باید‌ها چه اهدافی داریم؛ در واقع براساس اهدافِ عملیاتی که در سند مدنظر قرار گرفته است مسایل و مشکلاتی هست که این موارد در بخش سوم مطرح شده است؛ این بخش در پرسش‌نامه‌های مختلفی که برای اساتید مطرح مهدویت ارسال شده بود تنظیم شد و نهایتا به ۱۷ فعالیت اجرایی رسیدیم؛ اعتقاد ما این است که این ۱۷ فعالیت؛ موثر در حکمرانی زمینه‌ساز به معنای مهدویت بامعناالاخص که موتور پیشران، موتور محرک در کشور محسوب می‌شود؛ به شمار می‌آیند.

حجت‌الاسلام حسین‌آبادی گفت: اگر سند را بررسی کنید اتفاقا ناظر بر اینکه مهدویت روح حاکم است؛ پس باید در وزارت نفت، در محیط زیست و … تاثیرگذار باشد؛ حکمرانی یعنی در همه عرصه‌ها، لذا نگاه ما در سند توسعه فرهنگ مهدویت و انتظار این بود که مهدویت در همه شئون حکمرانی اتفاقا روح حاکم است، چون حکمرانی چیزی جز ولایت نیست که در تمامی شئون تعریف می‌شود؛ با توجه به این مساله بود که در یکی از اصول حاکم و باید‌های سند توسعه فرهنگ مهدویت و انتظار این مساله را مورد توجه قرار دادیم که این سند؛ سند حاکم بر تمامی اسناد نظام مقدس جمهوری اسلامی است که در شورای عالی انقلاب فرهنگی مصوب شد.

وی افزود: باید این سند را در لایه‌های مختلف حاکمیتی تزریق کنیم و نهایتا بعد از فعالیت‌ها الزامات اجرایی را داریم؛ مساله دیگر اینکه پیوست‌هایی در سند جود دارد که پیوست‌های پشتیبان است، هرکسی که می‌خواهد سند را مطالعه کند باید پیوست‌ها را ببیند؛ وقتی صحبت از فرهنگ مطلوب مهدویت می‌کنیم باید به آن دست پیدا کنیم؛ آنجا لایه‌های مختلف فرهنگ را در حوزه‌های مبانی، اصول، هنجارها، ارزش‌ها و رفتار‌ها می‌بینیم که مستخرج از روایات است. در ادامه به نقش و جایگاه‌های کلیدی سند در زمینه حکمرانی مهدوی اشاره خواهم کرد.

پژوهشگر عرصه مهدویت ادامه داد: اولین نقش کلیدی و جهت دهنده سیاست‌های فرهنگی اجتماعی است، این سند مشخص می‌کند که چگونه فرهنگ انتظار باید در حوزه آموزش، رسانه، هنر، فضای مجازی تقویت شود؛ نکته دوم نقش کلیدی است که سند در حوزه حکمرانی زمینه ساز مهدوی دارد و یک نقش ایجادکننده هماهنگی دارد؛ سند در الزامات اجرایی خود بیان می‌کند که باید دو ساختار را در حاکمیت شکل دهید تا این دال مرکزی و مهدویت بامعناالاخص تسری یابد و لاجرم به لحاظ ساختار باید دو ساختار را ایجاد کنید؛ یکی ستاد توسعه فرهنگ مهدویت و انتظار که به ریاست رئیس حوزه‌های علمیه کشور و قائم مقامی مسجد مقدس جمکران و دبیرخانه‌ای است که در این مسجد شکل گرفته است.

حجت‌الاسلام حسین آبادی افزود: اگر بخواهیم حکمرانی را در سه ضلع مردم، دولت و نهاد‌های اجتماعی لحاظ کنیم ستاد مذکور نقش ویژه‌ای را در مجموعه‌های دولتی و حاکمیتی ایفا می‌کند که در آن مجموعه‌ای از افراد در سطح معاونین وزرا و مجموعه‌های موثر در فرهنگ کشور از وزارتخانه‌های علوم، فرهنگ و ارشاد اسلامی، آموزش و پرورش و همچنین سازمان تبلیغات اسلامی، اوقاف و … و در مجموع ۱۳ نهاد عضو هستند که هماهنگی بین نهاد‌های حاکمیتی را ایجاد می‌کند.

وی تصریح کرد: سند با توجه ویژه به بُعد مردمی؛ مجمع تشکل‌های مردمی را با محوریت مسجد جمکران شکل می‌دهد و موظف است که مجموعه‌های مردمی فعال در عرصه مهدویت را با یکدیگر هماهنگ و مرتبط و شبکه سازی کند؛ البته این نکته نیز ناگفته نماند که در ستاد ۲ عضو از اعضای حوزوی فعال در عرصه مهدویت و انتظار را داریم و همچنین ۲ تن از اساتید دانشگاهی فعال در عرصه مهدویت و یک نفر نماینده از مجموعه‌های مردمی که حضور دارند.

این پژوهشگر افزود: پشتیبانی بُعد فرهنگی و معرفتی از نکات و نقاط کلیدی است که با تکیه بر متخصصان مهدوی به بُعد اعتقادی و معرفتی و فرهنگی و مدنی کمک می‌کند؛ چهارمین نقش کلیدی سند در حکمرانی زمینه ساز؛ تضمین منابع و پایداری اجرا است؛ یکی از اتفاقات خوبی که در نظام رقم خورد این بود که در برنامه هفتم پیشرفت برای اینکه آن مهدویت بامعناالاخص که اعتقاد ماست محقق شود یک تکلیف برای تمام نهاد‌های حاکمیتی ایجاد شد؛ در ماده ۷۶ بند ص این تکلیف برای همه نهاد‌های حاکمیتی برای توسعه فرهنگ مهدویت و انتظار ایجاد شد تا ههه از ابزاری که دارند استفاده کنند؛ در واقع ما به پیشتوانه این ماده و بند که بر اساس سند توسعه رقم خورد (یعنی نقشی که این سند توانست در قانون اعمال کند) توانستیم لایحه برنامه و بودجه ۱۴۰۴ دولت را تغییر دهیم.

تخصیص بودجه به مهدویت به پشتوانه سند توسعه فرهنگ انتظار

حجت‌الاسلام حسین‌آبادی گفت: تخصیص بودجه به مهدویت در دهه‌های اخیر مرسوم نبود، اما به پشتوانه این سند این مسیر باز شد و مسیر توجه دادن به مهدویت به معناالاخص اتفاق افتاد و پای متخصصان عرصه مهدویت به حکمرانی باز شد؛ امروز افراد و پژوهشگران مختلف در هر نقطه از جهان که در حوزه حکمرانی مهدویت کار کنند حرفشان به واسطه نقشی که سند توسعه فرهنگ مهدویت و انتظار دارد خریدار دارد؛ از سوی دیگر با توجه به تحلیلی که نسبت به این سند توسط کارشناسان انجام شد حوزه‌های مغفول را شناسایی کردیم که بر این اساس این سند می‌تواند هر ۵ سال مورد بازبینی قرار گیرد؛ به هرحال برخی نکات و انتقاداتی داشتند بنابراین سند امکان بازبینی در سال ۱۴۰۷ را دارد؛ در آنجا ضلع سه گانه‌ای را در نظر گرفتیم تا بتوانیم به ایده‌های اجرایی و عملیاتی برای ورود به حکمرانی برسیم، در این راستا ساحت‌های هشت گانه‌ای رصد و لحاظ شد و ذیل آن نهاد‌های حاکمیتی را رصد کردیم که ذیل آن بیش از ۱۰۰ نهاد در نظام را رصد و اهداف و سیاست‌ها و وظایف شان را بررسی کردیم و نهایتا به ۱۷ فعالیت اجرایی در سند برای این نهاد‌ها رسیدیم.

معاون فرهنگی مسجد مقدس جمکران بیان کرد: در این راستا برای ۷۰ نهاد، سازمان و وزارتخانه در کشور برنامه پنج ساله مهدویت نوشته‌ایم و براساس این برنامه متن توافق نامه عملیاتی تنظیم شده است؛ اکنون با ۱۰ مجموعه در حال رایزنی برای جرح و تعدیل برنامه ۵ ساله و بعد توافق روی متونی که تنظیم شده، هستیم؛ با این مجموعه‌ها نیز نسبت به برنامه پنج ساله که اشاره شد به توافیق نسبی رسیدیم و در گام بعدی وارد برنامه‌های عملیاتی یک ساله خواهیم شد که بعضا در شورا‌هایی که در خود آن سازمان‌ها در نظر گرفته شده برنامه‌ها عملیاتی و اجرا می‌شود.

در انتهای این نشست ۱۵۰ دقیقه‌ای به سؤالات حاضرین در نشست پاسخ داده شد.

گزارش از اکبر پوست چیان

انتهای پیام