حجت‌الاسلام خسروپناه در ابتدای سخنان خود، پس از تبریک این ایام، به تبیین ماهیت بنیادین وحدت در اسلام پرداخت و اظهار داشت: وحدت و انسجام میان مسلمین، یک وجوب شرعی و در عین حال یک الزام عقلی است. بر این اساس، هر فرد یا جریانی که منشأ تفرقه باشد، در حال ارتکاب یک فعل حرام است، و در این حکم تفاوتی میان شیعه یا سنی وجود ندارد.

وی ریشه اصرار حضرت امام (ره) بر این نام‌گذاری و مفهوم را در نگاه تمدنی ایشان و مقام معظم رهبری جستجو کرد و افزود: رهبران انقلاب اسلامی با اشراف کامل بر تاریخ تمدن اسلامی، واقف بودند که دوره‌های شکوفایی و رشد علمی و فناورانه جهان اسلام، همواره محصول وحدت و هم‌افزایی میان مسلمانان بوده است. به عنوان مثال، دوره آل بویه که به عنوان یک دوره شکوفایی شناخته می‌شود، عصری بود که در آن وحدتی سازنده میان شیعه و سنی شکل گرفت و این همکاری متقابل، به یک ارتقاء چشمگیر در علم و فناوری منجر شد.

چشم‌انداز آینده: تمدن‌سازی، پروژه‌ای فراملی

وی تصریح کرد: اگر ما به دنبال رسیدن به یک تمدن نوین اسلامی هستیم، این مهم حتماً باید با مشارکت همه مسلمانان محقق شود. به عبارت دیگر، ایران به تنهایی نمی‌تواند تمدن‌سازی کند. مصر به تنهایی قادر به این کار نیست. عربستان سعودی، ترکیه، پاکستان، مالزی، اندونزی و دیگر کشورهای اسلامی در آفریقا، مانند تانزانیا، هیچ‌کدام به تنهایی توانایی این اقدام بزرگ را ندارند. این کشورها باید با یکدیگر و در کنار هم تمدن‌سازی کرده و مسیر پیشرفت علم و فناوری را بپیمایند.

خسروپناه با اشاره به سرعت بی‌سابقه تحولات جهانی، این ضرورت را بیش از پیش حیاتی خواند: علوم امروز با گذشته تفاوت بنیادین دارند. در گذشته ممکن بود صد سال بگذرد تا یک تحول علمی بزرگ رخ دهد، اما امروز تحولات به صورت لحظه‌ای اتفاق می‌افتد. پیشرفت‌های عظیم بشریت در حوزه‌هایی مانند هوش مصنوعی، فناوری کوانتوم، مواد پیشرفته، صنایع استراتژیک نظیر فولاد و حوزه امنیت غذایی، کارهایی نیستند که از عهده یک جامعه یا یک ملت خاص برآیند. این امر حتماً مستلزم آن است که مسلمانان با هم متحد شوند و با کمک یکدیگر، این مسیر پیشرفت را دنبال کنند.

تجربه جهانی: از اتحادیه اروپا تا ضرورت وحدت اسلامی

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به تجربیات جهانی، به نمونه اتحادیه اروپا اشاره کرد و گفت: اروپایی‌ها پس از قرن‌ها جنگ‌های ویرانگر داخلی، که جنگ جهانی اول و دوم نمونه‌های واضح معاصر آن بودند، متوجه شدند که باید اتحادیه‌ای را شکل دهند، وگرنه نابود می‌شوند و اگر اتحادیه اروپا شکل نمی‌گرفت، اروپا نابود می‌شد. همین امروز نیز شاهد هستیم که قدرت‌هایی مانند آمریکا به دنبال تضعیف و حتی نابودی اروپا هستند.

وی افزود: حرکت‌های اخیر چهره‌هایی مانند ترامپ، صرفاً علیه کشورهای اسلامی نیست، بلکه علیه چین، روسیه و حتی متحدان اروپایی نیز هست، هرچند انگلستان به دلیل همراهی بیشتر با آمریکا یک استثنا محسوب می‌شود. این تجربه به ما نشان می‌دهد که در دنیای امروز، اتحاد یک انتخاب نیست، بلکه یک ضرورت برای بقا است.

ماهیت وحدت: تمدنی و ایجابی، نه صرفاً تدافعی

خسروپناه در تبیین ماهیت دکترین وحدت امام (ره) تأکید کرد که این وحدت، صرفاً یک راهکار دفاعی نیست. غرض این است که ما برای رسیدن به تمدن نوین اسلامی، نیاز به این وحدت داریم و این، یک وحدت تمدنی است. لذا این وحدت، یک وحدت تدافعی نیست که بگوییم چون یک دشمن مشترک داریم، پس باید متحد باشیم. نه، حتی اگر اصلاً دشمنی هم نداشتیم، ما برای پیشرفت و تمدن‌سازی نیاز به وحدت داشتیم.

ریشه‌های تاریخی و نقش بی‌بدیل امام خمینی (ره)

وی با اشاره به تلاش‌های دشمنان برای ایجاد تفرقه، از جمله ایجاد جریان‌های افراطی موسوم به شیعه انگلیسی و سنی آمریکایی، به پیشینه تاریخی ایده تقریب مذاهب نیز پرداخت. البته قبل از حضرت امام نیز، بحث تقریب مذاهب توسط بزرگانی چون آیت‌الله بروجردی و علمای الازهر مصر و شخصیت‌هایی مانند مرحوم نواب صفوی و مرحوم آیت‌الله قمی مطرح بود و این مسیر شروع شده بود.

انتهای پیام